طرحواره درماني

با اين توصيف افراد تيپ پنج انياگرام مي‌توانند در كار، مطالعه يا در افكار خود چنان غرق

شوند كه اغلب دير به جلسات مي‌رسند و يا صداي زنگ تلفن را نميشنوند.آنها فراموش مي‌كنند كه غذا بخورند و يا از لحاظ بدني به قدر كافي به خود مي رسند.اين دسته افراد فقط شيريني (آبنبات ) و نوشابه مي خورند،تمام شب را اناگرام براي نوشتن يك داستان بيدارمي‌مانند و يا سعي مي‌كنند مشكل مورد علاقه ي خود را  را حل كنند.براي

ساعت‌ها؛ ورودي و خروجي كامپيوتر را مورد نتمق و تفكر قرار مي‌دهند؛ يا در پشت

قفسه‌هاي كتابخانه، محلي گم مي‌شوند و نها پج دقيقه قبل از بسته شدن كتابخانه  با

كوله‌باري از كتاب از آنجا خارج مي شوند و و براي ادامه ي ايناگرام مطالعه به نزديك‌ترين كافي شاپ مي روند.

با اين همه اين بدان معني نيست كه افراد تيپ پنج (پژوهشگر) مي‌خواهند براي

هميشه تنها باشند با انكه وقتي با ديگران هستند نمي‌توانند مصاحب و معاشرخوبي

باشند. وقتي آنها كسي را پيدا مي‌كنند كه باهوش و علاقه مند است و مورد توجه و

احترام آنها قرارمي‌گيرد. همواره سر ذوق مي‌آيند. و پرحرف و خوش‌مشرب مي‌شوند.

اين دسته افراد دوست دارند دانش و مهارت اينياگرام خود را تنها با كساني در ميان بگذارند كه

براي  آنچه مي‌گويند ارزش قائل شوند. آنها از در ميان گذاستن يافته‌هاي خود با

ديگران لذت مي‌برند و مشاهدات آنها از تناقضات و پوچي‌هاي زندگي اغلب با يك

حس شوخي و شيطنت آميزي مطرح مي‌شود. افراد تيپ پنج مي‌نوانند غني‌ترين دوستان باشند

با اين حال بعد از گذشت سال‌ها به اين نتيجه رسيديم كه علي‌رغم ارزشمندي تكنيك‌هاي شناختي و رفتاري، اين تكنيك‌ها، گره كور الگوهاي ديرپاي زندگي را باز نمي‌كنند. بنابر اين رويكرد تله‌ي زندگي را تدوين كرديم كه در آن علاوه بر تكنيك‌هاي شناختي و رفتاري از طرحواره درمانگر تكنيك‌هاي روان‌كاوي و تجربه‌اي نيز استفاده مي‌شود. تكيه صرف به تكنيك‌هاي شناختي و رفتاري، علي‌رغم ارزشمندي، گاهي اوقات نمي‌تواند بيماران را به سرمنزل مقصود برساند.

تغيير برخي از تله‌هاي زندگي، كار بسيار سخت و طاقت فرسايي است. به عنوان مثال، تغيير در تله‌ي زندگي بي‌اعتمادي / بدرفتاري، وقت و زمان زيادي مي‌خواهد و با ياري درمانگر يا گروه حمايتي، اين تغيير تسريع مي‌يابد.

رويكرد تله‌هاي زندگي باعث گسترش اثرگذاري تكنيك‌هاي درمان شناختي – رفتاري مي‌شود: رويكرد تله‌ي زندگي، علاوه بر مهارت آموزي، باعث تغيير در الگوهاي ديرپاي زندگي نيز مي‌شود. اما ذكر اين نكته ضروري است كه ما در اين شيوه‌ي درمان، اهداف‌مان فراتر از تغيير رفتارهاي كوتاه‌مدت است. مايليم به حل و فصل مشكلات جدي‌تر و عميق‌تر بپردازيم مثل مشكلات ارتباطي، عزت نفس و مشكلات شغلي. ما علاوه بر پرداختن به رفتار بيماران، خواهان بررسي شيوه‌هاي احساسي و الگوهاي ارتباطي آنها نيز هستيم.

در ابتداي فصل بعد، پرسشنامه‌اي است كه به شما در شناسايي تله‌هاي زندگي‌تان كمك مي‌كند.

در كدام تله‌ي زندگي گرفتار شده‌ايد؟

در اين فصل به شما كمك مي‌كنيم تا تله‌هاي زندگي خود را بشناسيد. به بيست و دو سؤال اين پرسشنامه بر اساس مقياس شش درجه‌اي جواب بدهيد.

قبل از اين كه براي درمان به ما مراجعه كند در يك دوره‌ي سه ساله، چندين داروي ضد افسردگي را امتحان كرده بود (دارودرماني يكي از گزينه‌هاي درمان اضطراب است). اخيراً روان‌پزشك او داروي لورازپام براي او تجويز كرده بود. او داروهاي خود را مرتب مصرف طرحواره درمانگر  مي‌كرد و اندكي بهتر شده بود و احساس بهتري داشت. اضطرابش اندكي كمتر شده بود و از زندگي‌اش بيشتر لذت مي‌برد. اگرچه دارو در كاهش اضطراب به او كمك كرده بود، اما كماكان از خانه بيرون نمي‌آمد. شوهرش از اين وضع چندان راضي نبود و مي‌گفت دارو فقط به او كمك كرد كه در خانه بماند.

مشكل جدّي‌تر ديگر اين بود كه آيدا براي كاهش اضطراب به دارو وابسته شده بود:

آيدا: دلم نمي‌خواهد تا آخر عمر دارو مصرف كنم. از فكر كنار گذاشتن دارو، لرزه به اندامم مي‌افتد. نمي‌خواهم دوباره در دام نگراني‌ها و دلواپسي‌هايم بيفتم.

حتي وقتي آيدا به خوبي با شرايط استرس‌زا كنار مي‌آمد، همه‌ي موفقيتش را به دارو نسبت مي‌داد. دارو نمي‌توانست او را وادار به انجام كارهاي روزمره كند (به همين دليل زماني كه دارو كنار گذاشته شود، مخصوصاً داروهاي ضد اضطراب، ممكن است بيماري باز گردد).

آيدا در حل و فصل تله‌ي زندگي‌اش پيشرفت خوبي داشت. در طول يك سال، زندگي‌اش تغيير كرد و به تدريج توانست اضطراب خود را به حدّ عادي برساند. او توانست به مسافرت برود، دوستانش را ببيند و سينما برود. در نهايت نيز تصميم گرفت كار پاره‌وقتي پيدا كند كه نياز بود هر روز از خانه بيرون بيايد.